Od 1 stycznia 2016 r. nowe zasady rejestracji pośredniczących podmiotów tytoniowych

Mocą ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1479), od 1 stycznia 2016 r. wejdą w życie nowe, bardziej rygorystyczne regulacje w zakresie zasad rejestracji pośredniczących podmiotów tytoniowych (PPT). Wprowadzone uregulowania mają na celu wyeliminowanie nieprawidłowości w zakresie działalności prowadzonej przez PPT, sprzyjającej powstawaniu uszczupleń z tytułu niezapłaconej akcyzy do budżetu państwa.

W tym celu w ustawie o podatku akcyzowym został dodany rozdział 3a, pt.: "Rejestracja pośredniczących podmiotów tytoniowych".

W miejsce obecnego obowiązku pisemnego powiadamiania o rozpoczęciu działalności jako pośredniczący podmiot tytoniowy, wprowadzony został na podstawie art. 20a zmienionej ustawy, obowiązek rejestracji PPT na podstawie złożonego wniosku o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych. Rejestr pośredniczących podmiotów tytoniowych publikowany będzie przez Ministra Finansów albo upoważniony przez niego organ na stronie Biuletynu Informacji Publicznej (BIP).

Wpis podmiotu do rejestru PPT, jego zmiana oraz wykreślenie z rejestru będą następowały na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Decyzje te z mocy prawa będą podlegać natychmiastowemu wykonaniu.

W związku z tym, że do rejestru PPT będzie mógł zostać wpisany tylko podmiot, który spełni określone warunki, to przed wydaniem decyzji będzie przeprowadzone postępowanie, wszczęte na wniosek strony.

Po wydaniu stosownej decyzji naczelnik urzędu celnego ma obowiązek niezwłocznego przekazania informacji o tym fakcie ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych albo organowi upoważnionemu, w celu dokonania wpisu PPT do właściwego rejestru. Również każda zmiana oraz informacja o wykreśleniu podlega obowiązkowi niezwłocznego zgłoszenia w celu bieżącej aktualizacji rejestru PPT.

Do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych może zostać wpisany podmiot posiadający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium kraju lub przedsiębiorcy zagraniczni. Jednakże przedsiębiorca zagraniczny, zamierzający prowadzić na terytorium kraju działalność gospodarczą w zakresie suszu tytoniowego obowiązany jest do wyznaczenia dla celów akcyzy podmiotu go reprezentującego na terytorium kraju.

W celu zapewnienia dostatecznych informacji o przedsiębiorcach zagranicznych posiadających status PPT, w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego, który posiada oddział z siedzibą na terytorium kraju, utworzony zgodnie z warunkami i zasadami określonymi w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.), wpis do rejestru PPT będzie zawierał również dane dotyczące oddziału oraz osób upoważnionych do reprezentowania oddziału przedsiębiorcy zagranicznego. Natomiast w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego nieposiadającego oddziału na terytorium kraju – dane dotyczące podmiotu reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego.

1. Warunki, jakie musi spełnić podmiot aby uzyskać wpis do rejestru PPT

W myśl art. 20e ust. 1 zmienionej ustawy warunkami, jakie należy spełnić aby uzyskać wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych, są:

1) niekaralność osób, które kierują działalnością podmiotu lub osób upoważnionych do reprezentowania oddziału przedsiębiorcy zagranicznego z siedzibą na terytorium kraju, za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;

2) nieposiadanie przez podmiot lub oddział przedsiębiorcy zagranicznego z siedzibą na terytorium kraju zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nieprowadzenie wobec podmiotu lub oddziału postępowania egzekucyjnego, likwidacyjnego lub upadłościowego;

3) złożenie zabezpieczenia akcyzowego przez podmiot, który złożył wniosek o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego, o którym mowa w art. 20d pkt 1 lit. c) – przez podmiot reprezentujący przedsiębiorcę zagranicznego.

Natomiast zgodnie z art. 20e ust. 2 zmienionej ustawy, do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych nie może zostać wpisany podmiot, któremu:

1) cofnięto, ze względu na naruszenie przepisów prawa, którekolwiek z zezwoleń, o których mowa w art. 84 ust. 1 ustawy;

2) cofnięto koncesję lub zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej;

3) wydano decyzję o zakazie wykonywania działalności regulowanej w zakresie wyrobów akcyzowych.

Przy dokonywaniu oceny spełnienia warunków, o których mowa w art. 20e ust. 2, bierze się pod uwagę okres ostatnich 3 lat, licząc od dnia złożenia wniosku o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych.

W przypadku negatywnego wyniku weryfikacji danych zawartych we wniosku lub niespełnienia przez podmiot warunków do dokonania wpisu do rejestru, właściwy naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję o odmowie dokonania tego wpisu.

2. Dane, jakie powinien zawierać wniosek o wpis do rejestru

Zgodnie z art. 20d zmienionej ustawy, wniosek o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych powinien zawierać dane dotyczące podmiotu oraz prowadzonej przez ten podmiot działalności gospodarczej.

Podmiot krajowy podaje we wniosku:

imię i nazwisko lub nazwę,
adres zamieszkania lub adres siedziby,
miejsce i adres wykonywania działalności w zakresie suszu tytoniowego,
miejsce i adres magazynowania suszu tytoniowego na terytorium kraju,
numer w Krajowym Rejestrze Sądowym lub informację o wpisie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej,
numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON.

Przedsiębiorca zagraniczny posiadający oddział z siedzibą na terytorium kraju, utworzony na warunkach i zasadach określonych w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej podaje we wniosku:

imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub adres siedziby, numer identyfikacyjny używany w państwie zamieszkania lub siedziby oraz informacje o prowadzonej działalności,
nazwy oddziałów z siedzibą na terytorium kraju, w ramach których przedsiębiorca zagraniczny prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju, adresy ich siedzib, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON,
miejsce i adres wykonywania działalności w zakresie suszu tytoniowego na terytorium kraju oraz miejsce i adres magazynowania suszu tytoniowego na terytorium kraju,
imiona i nazwiska osób upoważnionych do reprezentowania oddziału przedsiębiorcy zagranicznego oraz ich adresy.

Przedsiębiorca zagraniczny nieposiadający oddziału z siedzibą na terytorium kraju utworzonego na warunkach i zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej umieszcza we wniosku następujące dane :

imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub adres siedziby, numer identyfikacyjny używany w państwie zamieszkania lub siedziby oraz informacje o prowadzonej działalności,
imię i nazwisko lub nazwę podmiotu reprezentującego przedsiębiorcę zagranicznego, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer identyfikacyjny REGON,
miejsce i adres wykonywania działalności w zakresie suszu tytoniowego na terytorium kraju oraz miejsce i adres magazynowania suszu tytoniowego na terytorium kraju.

Ponadto wniosek złożony przez wyżej wskazane podmioty powinien zawierać informację o rodzaju działalności gospodarczej w zakresie suszu tytoniowego, w tym wskazanie, czy podmiot zamierza susz tytoniowy: sprzedawać na terytorium kraju, eksportować, dostarczać wewnątrzwspólnotowo, nabywać wewnątrzwspólnotowo, importować, zużywać, przetwarzać, wraz z informacją, na czym będzie polegało to przetwarzanie.

Podmiot również powinien we wniosku zawrzeć propozycję zabezpieczenia akcyzowego, jego formę i wysokość.

Pośredniczący podmiot tytoniowy, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego nieposiadającego oddziału na terytorium kraju – podmiot reprezentujący – będzie co do zasady obowiązany do złożenia zabezpieczenia akcyzowego w kwocie równej wysokości maksymalnej kwoty miesięcznego zobowiązania podatkowego mogącego powstać w przypadku sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy, który zużywa susz tytoniowy do produkcji wyrobów tytoniowych, lub pośredniczący podmiot tytoniowy. Należy zaznaczyć, że wysokość zabezpieczenia akcyzowego nie może być mniejsza niż 2 mln zł. Jest to bariera, która z pewnością wyeliminuje z rynku podmioty nieuczciwe ale również małych przedsiębiorców.

Do wniosku o wpis do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych należy dołączyć dokumenty potwierdzające dane zawarte we wniosku oraz spełnienie warunków dokonania tego wpisu.

3. Przepisy przejściowe dotyczące działalności gospodarczej PPT

Ustawa zmieniająca przewiduje regulacje przejściowe w zakresie pośredniczących podmiotów tytoniowych, które mają na celu zapewnienie ciągłości działalności prowadzonej przez te podmioty.

Przepis zawarty w art. 10 ustawy zmieniającej, ma umożliwić prowadzenie działalności przez dotychczasowe pośredniczące podmioty tytoniowe w okresie od złożenia wniosku o wpis do rejestru do czasu jego rozpatrzenia, nie dłużej jednak niż do dnia 31 marca 2016 r., pod warunkiem że wniosek o wpis zostanie złożony do dnia 31 stycznia 2016 r. Pośredniczący podmiot tytoniowy, który nie złoży wniosku o wpis do rejestru w tym terminie, zostanie wykreślony z urzędu z listy pośredniczących podmiotów tytoniowych.

Natomiast pośredniczący podmiot tytoniowy, który do dnia 30 kwietnia 2015 r. zawarł z producentami suszu tytoniowego umowy na dostarczenie suszu tytoniowego i posiada dostarczony na podstawie tych umów susz tytoniowy, może prowadzić działalność w zakresie tego suszu tytoniowego na dotychczasowych zasadach, jednak nie dłużej niż do dnia 31 marca 2016 r.

Lista pośredniczących podmiotów tytoniowych będzie publikowana w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2015 r. i zachowa ważność do dnia 31 marca 2016 r.

Art. 11 ustawy zmieniającej stanowi, iż powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot tytoniowy, złożone właściwemu naczelnikowi urzędu celnego przed dniem 1 stycznia 2016 r., a których przyjęcie nie zostało pisemnie potwierdzone przez naczelnika urzędu celnego będą uznawane za wnioski o wpis do rejestru.

Natomiast zgodnie z art. 12 ustawy zmieniającej, podmiot, który przed dniem 1 stycznia 2016 r. został wykreślony z listy pośredniczących podmiotów tytoniowych, nie może zostać wpisany do rejestru, przed upływem 3 lat od dnia wykreślenia go z tej listy. Przepis ten umożliwia zatem odmowę zarejestrowania na nowych zasadach podmiotów, które prowadząc działalność jako pośredniczące podmioty tytoniowe na podstawie dotychczasowych przepisów, dopuściły się nieprawidłowości.

Ostatni przepis przejściowy dotyczy postępowań administracyjnych w zakresie PPT (art. 13 ustawy zmieniającej), zgodnie z którym postępowania w sprawie wydania decyzji o utracie ważności pisemnego potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot tytoniowy oraz o skreśleniu z listy pośredniczących podmiotów tytoniowych, wszczęte i niezakończone przed dniem 1 stycznia 2016 r., prowadzone będą na dotychczasowych zasadach.

Natomiast podmiot, który w wyniku tego postępowania, zostanie wykreślony z listy pośredniczących podmiotów tytoniowych, nie będzie mógł zostać wpisany do rejestru, przed upływem 3 lat od dnia doręczenia decyzji.