Poradnik VAT nr 1 (409) z dnia 10.01.2016

Od 1 stycznia 2016 r. podatnik może wybrać organ podatkowy w zakresie akcyzy

Zgodnie z podstawową zasadą, zawartą w art. 14 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym, właściwość miejscową organu podatkowego w zakresie akcyzy ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności lub wystąpienia stanu faktycznego, podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. W przypadku wykonywania czynności lub występowania stanów faktycznych opodatkowanych akcyzą na obszarze właściwości miejscowej kilku naczelników urzędów celnych, organem właściwym dla celów akcyzy jest ten naczelnik urzędu celnego, który jest właściwy dla miejsca, w którym znajduje się siedziba podatnika będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej albo też miejsca zamieszkania w przypadku osób fizycznych.

W wyniku nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym, od 1 stycznia 2016 r. podatnik ma możliwość wyboru organu podatkowego właściwego w zakresie akcyzy, wówczas gdy ze względu na miejsce wykonywania czynności lub wystąpienia stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą właściwe są dwa lub więcej organy podatkowe. Wybór dokonywany jest poprzez złożenie oświadczenia (art. 14 ust. 4a ustawy). Oświadczenie musi być złożone w wybranym przez podatnika organie podatkowym oraz w organie właściwym dla podatnika ze względu na adres jego siedziby (jeżeli jest osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej) lub adres zamieszkania (jeżeli jest osobą fizyczną).

Zgodnie z dodanym art. 14 ust. 4b ustawy, w przypadku gdy podatnik złoży oświadczenie o wyborze organu podatkowego po rozpoczęciu prowadzonej działalności, organ podatkowy wskazany w oświadczeniu będzie organem właściwym miejscowo dla podatnika, który dokonał jego wyboru, począwszy od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone to oświadczenie. W praktyce przepis ten oznacza, że jeżeli podatnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych złoży stosowne oświadczenie o wyborze organu podatkowego np. w styczniu 2016 r., wówczas organ wskazany w oświadczeniu będzie dla niego właściwy od 1 marca 2016 r.

1. Zaprzestanie wykonywania czynności opodatkowanych akcyzą

W świetle art. 14 ust. 4c zmienionej ustawy, jeżeli w okresie ostatnich 12 miesięcy, licząc od dnia wykonania na obszarze właściwości miejscowej organu podatkowego wybranego przez podatnika ostatniej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą lub wystąpienia na tym obszarze ostatniego stanu faktycznego podlegającego opodatkowaniu akcyzą, podatnik ten nie wykonywał na tym obszarze takich czynności lub nie występowały na tym obszarze takie stany faktyczne, podatnik jest obowiązany w terminie 14 dni od upływu tego okresu złożyć oświadczenie o niewykonywaniu na tym obszarze takich czynności lub o niewystępowaniu na tym obszarze takich stanów faktycznych. Oświadczenie podatnik składa do wybranego organu podatkowego oraz organu podatkowego, który byłby dla niego właściwy, gdyby nie dokonał wyboru innego organu podatkowego.

Jeżeli podatnik wybranemu przez siebie organowi podatkowemu w okresie ostatnich 12 miesięcy, licząc od dnia złożenia przez niego oświadczenia o wyborze organu podatkowego lub złożenia po raz ostatni deklaracji podatkowej, informacji lub innego dokumentu, których obowiązek złożenia wynika z ustawy, nie złożył takich deklaracji, informacji lub dokumentów, jak również nie złożył oświadczenia o niewykonywaniu czynności prawnych podlegających opodatkowaniu akcyzą lub niewystąpieniu stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą, wówczas wybrany organ podatkowy kieruje do tego podatnika wezwanie. W piśmie tym organ podatkowy wzywa podatnika do złożenia w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania informacji niezbędnych do ustalenia, czy występuje konieczność ponownego wyboru właściwości miejscowej organu podatkowego.

2. Ponowne ustalanie właściwości miejscowej dla podatnika

Zgodnie z art. 14 ust. 4f zmienionej ustawy, jeżeli podatnik nie złoży organowi podatkowemu wymaganej informacji albo oświadczenia, albo złoży oświadczenie o niewykonywaniu we wskazanym okresie czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub o niewystępowaniu we wskazanym okresie stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą, nastąpi ponowne określenie właściwości. Wówczas właściwość miejscową dla tego podatnika ustala się zgodnie z regułami wynikającymi z art. 14 ust. 3 lub ust. 4 ustawy, począwszy od pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin do złożenia ww. informacji albo tego oświadczenia, albo w którym złożono to oświadczenie. A zatem jeżeli wskazany termin na dokonanie określonych czynności upłynie np. w marcu 2016 r., to od 1 maja 2016 r. właściwym organem dla tego podatnika będzie naczelnik urzędu celnego właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności w zakresie wyrobów akcyzowych. Natomiast w przypadku wykonywania czynności lub występowania stanów faktycznych opodatkowanych akcyzą na obszarze właściwości kilku naczelników urzędów celnych, organem właściwym będzie naczelnik urzędu celnego, właściwy miejscowo dla siedziby podatnika (w przypadku osoby prawnej) albo miejsca zamieszkania (w przypadku osoby fizycznej).

Należy zauważyć, że również w tym przypadku podatnik może ponownie złożyć oświadczenie o wyborze organu podatkowego, jeżeli zachodzą warunki określone w art. 14 ust. 4a ustawy. Wówczas odpowiednie zastosowanie znajdzie art. 14 ust. 4b ustawy.