Ewidencja faktury sprzedaży węgla z akcyzą

Sprzedaliśmy węgiel finalnemu nabywcy węglowemu na terytorium kraju. Sprzedaż ta jest opodatkowana akcyzą. W jaki sposób powinniśmy ująć w księgach rachunkowych fakturę za sprzedaż węgla, w której zawarta jest akcyza? Na jakim koncie kosztowym ujmować akcyzę od wyrobów węglowych?

Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest m.in. sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu. Stanowi o tym art. 9a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2014 r. poz. 752 ze zm.). Zwolnienia od akcyzy dla czynności podlegających opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby węglowe przeznaczone do celów opałowych, określone zostały w art. 31a ust. 1 tej ustawy.

Na podstawie załącznika nr 1 do ustawy o podatku akcyzowym, do wyrobów węglowych podlegających akcyzie (poz. 19-21) zalicza się:

węgiel, brykiety, brykietki i podobne paliwa stałe wytwarzane z węgla - jeżeli są przeznaczone do celów opałowych (CN ex 2701),
węgiel brunatny (lignit), nawet aglomerowany, z wyłączeniem gagatu - jeżeli jest przeznaczony do celów opałowych (CN ex 2702),
koks i półkoks, z węgla, węgla brunatnego (lignitu) lub torfu, nawet aglomerowany, węgiel retortowy - jeżeli są przeznaczone do celów opałowych (CN ex 2704 00).

W księgach rachunkowych podatek akcyzowy płacony od sprzedanych wyrobów węglowych obciąża koszty działalności operacyjnej jednostki. W podmiotach prowadzących pełny rachunek kosztów, wartość tego podatku można ująć zapisem:

- Wn konto 40 "Koszty według rodzajów" (w analityce: Podatki i opłaty - podatek akcyzowy),

- Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym z tytułu akcyzy)

oraz równolegle

- Wn konto 52-7 "Koszty sprzedaży",

- Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów".

Trzeba wskazać, że jeśli jednostka sporządza porównawczy rachunek zysków i strat według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości, to w kosztach działalności operacyjnej musi wykazać wartość podatków i opłat (pozycja B.IV), z wyszczególnieniem podatku akcyzowego. Dlatego zwłaszcza w takich podmiotach warto wyodrębnić w ewidencji analitycznej prowadzonej do konta 40 "Koszty według rodzajów" wartość podatku akcyzowego.

Faktura za sprzedaż węgla z akcyzą jest natomiast księgowana na zasadach ogólnych w następujący sposób:

a) wartość przychodu ze sprzedaży (w tym akcyza)

- Ma konto 73-0 "Sprzedaż towarów",

b) VAT należny

- Ma konto 22-1 "Rozrachunki z tytułu VAT należnego",

c) ogółem wartość należności

- Wn konto 20 "Rozrachunki z odbiorcami".

Należy nadmienić, że do celów poboru akcyzy w art. 88 ust. 6 ustawy o podatku akcyzowym ustalono wartości opałowe wyrobów węglowych, które wynoszą odpowiednio:

1) 23,8 GJ/1.000 kilogramów dla węgla objętego pozycją CN 2701,

2) 8,6 GJ/1.000 kilogramów dla węgla brunatnego objętego pozycją CN 2702,

3) 27,5 GJ/1.000 kilogramów dla koksu objętego pozycją CN 2704.

Stawka akcyzy na wymienione wyroby węglowe przeznaczone do celów opałowych wynosi 1,28 zł/1 gigadżul (GJ). Wynika to z art. 89 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Przykładowo, dla wyrobów węglowych o kodzie CN 2701 podatek akcyzowy za 1 tonę wynosi 30,46 zł.

Przykład

Założenia

Jednostka sprzedała tonę węgla objętego pozycją CN 2701. Cena sprzedaży netto tony węgla wynosiła 650 zł.
Akcyza od sprzedaży wyniosła 30,46 zł za 1 tonę, tj. 23,8 GJ/1.000 kg × 1,28 zł/GJ.
Na fakturze sprzedaży wykazano następujące dane:

a) wartość netto sprzedaży 680,46 zł, w tym podatek akcyzowy 30,46 zł,

b) VAT należny 156,51 zł,

c) wartość do zapłaty 836,97 zł.

Jednostka ewidencjonuje koszty działalności operacyjnej na kontach zespołu 4 i 5.

Dekretacja

Opis operacji	Kwota	Konto
Opis operacji	Kwota	Wn	Ma
1. Faktura dokumentująca sprzedaż węgla:
a) wartość netto sprzedaży (w tym podatek akcyzowy)	680,46 zł		73-0
b) VAT należny	156,51 zł		22-1
c) należność ogółem	836,97 zł	20
2. Zarachowanie podatku akcyzowego od sprzedaży węgla do kosztów rodzajowych:	30,46 zł	40	22
oraz równolegle	30,46 zł	52-7	49