Poradnik VAT nr 15 (423) z dnia 10.08.2016

Nowelizacja ustawy o akcyzie dotycząca nabywania paliw silnikowych

Od 1 sierpnia 2016 r. na mocy ustawy z dnia 7 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1052) weszły w życie zmiany w ustawie o podatku akcyzowym. Celem tych zmian jest wyeliminowanie nielegalnej działalności w obrocie paliwami silnikowych. W wyniku nowelizacji ograniczono wykonywanie wewnątrzwspólnotowego nabywania paliw silnikowych przez składy podatkowe i zarejestrowanych odbiorców tylko na rzecz określonych podmiotów.

1. Wewnątrzwspólnotowy zakup paliw silnikowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy

Zgodnie z nowym art. 48 ust. 9 i 59 ust. 8 ustawy o podatku akcyzowym, podmiot prowadzący skład podatkowy jak i zarejestrowany odbiorca mogą dokonywać nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r. poz. 1059 ze zm.), tylko na rzecz podmiotu, który:

• posiada koncesję na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą;
   
• jest właścicielem nabywanych paliw;
   
• posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju i nabywa te paliwa na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju albo
   
• posiada oddział z siedzibą na terytorium kraju utworzony na warunkach i zasadach określonych w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) i nabywa te paliwa na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju przez ten oddział;
   
• przekaże podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy lub zarejestrowanemu odbiorcy numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL użyty na potrzeby podatku od towarów i usług przy przemieszczaniu na terytorium kraju paliw.

Powyższych warunków nie muszą spełniać jedynie podmioty zużywające paliwa silnikowe do statków powietrznych (paliwa lotnicze) jak i na cele żeglugowe, zwolnione z akcyzy ze względu na przeznaczenie (art. 48 ust. 9a i art. 59 ust. 8a).

Ustawodawca dał podatnikom dwa miesiące na dostosowanie się do nowych przepisów w zakresie posiadania właściwej koncesji jak również siedziby, miejsca zamieszkania lub oddziału na terytorium kraju przez podmiot na rzecz którego nabywane są paliwa silnikowe (art. 7 ustawy zmieniającej).

Od 1 października 2016 r. podmioty na rzecz których będą nabywane paliwa silnikowe będą musiały posiadać zaktualizowane koncesje na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą oraz mieć siedzibę lub adres zamieszkania na terytorium kraju.

Ponadto, w celu usprawnienia monitorowania transakcji związanych z paliwami silnikowymi, wprowadzono comiesięczny obowiązek informacyjny. Składy podatkowe oraz zarejestrowani odbiorcy mają obowiązek informowania Prezesa Agencji Rezerw Materiałowych i ministra właściwego do spraw finansów publicznych o podmiotach, na rzecz których dokonano w danym miesiącu nabyć wewnątrzwspólnotowych paliw silnikowych. Informacja powinna być złożona w terminie 3 dni po upływie miesiąca (art. 48 ust. 10 i art. 59 ust. 9).

W informacji tej należy wykazać rodzaj, kod CN i ilość nabytego paliwa oraz w przypadku gdy podmiot, na rzecz którego nabyte zostały paliwa:

• posiada siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju, w szczególności: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres miejsca zamieszkania lub siedziby podmiotu, jego numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL oraz numer identyfikacyjny REGON;
   
• jest przedsiębiorcą zagranicznym prowadzącym działalność w ramach oddziału z siedzibą na terytorium kraju, utworzonego na warunkach i zasadach określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, w szczególności: imię i nazwisko lub nazwę podmiotu, adres zamieszkania lub adres jego siedziby, numer identyfikacji podatkowej poprzedzony kodem PL oddziału użyty przy przemieszczeniu na terytorium kraju paliw na potrzeby podatku VAT, nazwę oddziału z siedzibą na terytorium kraju, w ramach którego przedsiębiorca zagraniczny prowadzi działalność gospodarczą na terytorium kraju, adres siedziby tego oddziału, numer w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz numer identyfikacyjny REGON.

Z powyższego obowiązku podmioty mogą być zwolnione wówczas, gdy dane, które powinny zostać zawarte w tej informacji, zamieszczą w raportach odbioru.

Dla przypomnienia należy wskazać, że raport odbioru zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 27 ustawy jest to raport składany za pośrednictwem Systemu stanowiący dowód, że przemieszczanie wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy zostało zakończone. Natomiast System to krajowy system teleinformatyczny służący do obsługi przemieszczeń w procedurze zawieszenia poboru akcyzy, oraz przesyłania m.in. elektronicznych dokumentów e-AD i raportów odbioru.

Na mocy art. 10 ustawy zmieniającej, rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 listopada 2010 r. w sprawie informacji umieszczanych w Systemie oraz w e-AD (Dz. U. nr 229, poz. 1501), zachowuje moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r.

2. Nowe zasady nabywania wewnątrzwspólnotowego paliw silnikowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy

Zmiana wprowadzona mocą nowego art. 78a dotyczy podatników nabywających wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, na potrzeby wykonywanej na terytorium kraju działalności gospodarczej. W myśl tego przepisu, podatnicy ci nie mogą dokonywać nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw silnikowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne, na rzecz innego podmiotu.

Od 1 sierpnia 2016 r. podmioty dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowego paliw silnikowych poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyłączeni zostali z możliwości nabywania tych paliw na rzecz innych podmiotów. Natomiast nabycie paliwa poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na własną rzecz ograniczone zostało do podmiotów, które posiadają koncesję na obrót paliwami z zagranicą lub wpis do rejestru systemu zapasów interwencyjnych.

3. Dodatkowe dane w ewidencjach prowadzonych przez składy podatkowe i zarejestrowanych odbiorców

Zakres danych, jakie powinny się znaleźć w ewidencji wyrobów akcyzowych prowadzonej przez skład podatkowy zawiera art. 138a ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym. Ewidencja ta powinna umożliwiać dodatkowo ustalenie właściciela wyrobów akcyzowych, innego niż podmiot prowadzący skład podatkowy, oraz posiadania przez tego właściciela wymaganej koncesji zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne (art. 138a ust. 3 pkt 7 ustawy).

Natomiast ewidencja prowadzona przez zarejestrowanego odbiorcę (z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca) powinna umożliwiać dodatkowo ustalenie posiadania przez właściciela, na rzecz którego zarejestrowany odbiorca dokonał nabycia wewnątrzwspólnotowego paliwa, wymaganej koncesji zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne (art. 138c ust. 4 ustawy).

Na mocy art. 10 ustawy zmieniającej, dotychczasowe rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2015 r. w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy (Dz. U. poz. 2361) zachowuje moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r.