Sukcesja przedsiębiorstwa osoby fizycznej w podatku akcyzowym

Zmiana Prawa Od 25 listopada 2018 r. w ustawie o podatku akcyzowym obowiązują nowe regulacje umożliwiające po śmierci przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną dalsze kontynuowanie działalności gospodarczej w zakresie podatku akcyzowego.

Zmiana ta została wprowadzona na podstawie art. 105 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. poz. 1629).

Przyjęto zasadę, że po śmierci osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie podatku akcyzowego, w okresie przejściowym, działalność w obszarze podatku akcyzowego może być kontynuowana przez przedsiębiorstwo w spadku, a docelowo, przez jednego z następców prawnych zmarłego przedsiębiorcy.

Przedsiębiorstwo w spadku uznaje się za podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej zmarłego podatnika.

Dla przedsiębiorstwa w spadku określona została właściwość organów podatkowych. Przyjęto, że miejscowo właściwymi dla niego w zakresie akcyzy są te organy podatkowe, które były ostatnio właściwe dla zmarłego przedsiębiorcy. Natomiast w sprawach dotyczących znaków akcyzy, organami właściwymi w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy są właściwy naczelnik urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy i właściwy dyrektor izby administracji skarbowej w sprawach znaków akcyzy, którzy byli organami właściwymi dla zmarłego przedsiębiorcy w chwili jego śmierci.

W przypadku śmierci przedsiębiorcy i kontynuowania działalności po jego śmierci, obowiązanym do zgłoszenia zmiany danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym zgodnie z art. 16 ust. 4 ustawy jest:

1) zarządca sukcesyjny, w przypadku gdy zarząd sukcesyjny został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy;

2) osoba, o której mowa w art. 14 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, dokonująca czynności, o których mowa w art. 13 tej ustawy, w przypadku gdy zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy.

Zgodnie z dodanym art. 16 ust. 4c ustawy, w przypadku śmierci pośredniczącego podmiotu węglowego lub pośredniczącego podmiotu gazowego, jeżeli z chwilą jego śmierci nie został ustanowiony zarząd sukcesyjny, o którym mowa w ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, następca prawny pośredniczącego podmiotu węglowego lub pośredniczącego podmiotu gazowego:

1) informuje właściwego naczelnika urzędu skarbowego o śmierci pośredniczącego podmiotu węglowego lub pośredniczącego podmiotu gazowego, w terminie 7 dni od dnia wystąpienia tego zdarzenia;

2) składa informację o zaprzestaniu prowadzenia działalności, jeżeli nie zostanie ustanowiony zarząd sukcesyjny, o którym mowa w ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, nie później niż w terminie 7 dni od dnia upływu terminu do powołania zarządcy sukcesyjnego, o którym mowa w art. 12 ust. 10 tej ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 2a zmienionej ustawy, w przypadku śmierci podmiotu zarejestrowanego, jeżeli z chwilą jego śmierci nie został ustanowiony zarząd sukcesyjny, o którym mowa w ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, następca prawny podmiotu zarejestrowanego:

1) informuje właściwego naczelnika urzędu skarbowego o śmierci podmiotu zarejestrowanego, w terminie 7 dni od dnia wystąpienia tego zdarzenia;

2) składa zgłoszenie o zaprzestaniu prowadzenia działalności, jeżeli nie zostanie ustanowiony zarząd sukcesyjny, o którym mowa w ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, nie później niż w terminie 7 dni od dnia upływu terminu do powołania zarządcy sukcesyjnego, o którym mowa w art. 12 ust. 10 tej ustawy.

Zgłoszenie to stanowi podstawę do wykreślenia podmiotu z rejestru przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Jeżeli zgłoszenie nie zostanie dokonane, właściwy naczelnik urzędu skarbowego, który dokonał rejestracji, z urzędu wykreśla z rejestru ten podmiot.

W ustawie o podatku akcyzowym zostały wprowadzone zmiany w zakresie działalności akcyzowej objętej obowiązkiem zezwoleń, dzięki którym przewidziano brak konieczności uzyskiwania nowej decyzji o wpisie do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych lub nowego zezwolenia akcyzowego również w przypadku wykonywania działalności objętej tą decyzją lub tym zezwoleniem przez przedsiębiorstwo w spadku oraz w przypadku wstąpienia jednego z następców prawnych zmarłego przedsiębiorcy w prawa i obowiązki przewidziane w tej decyzji lub tym zezwoleniu.

Wprowadzone zmiany dotyczą objętej obowiązkiem uzyskania decyzji lub zezwolenia:

1) działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwoleń akcyzowych określonych w art. 84 ustawy, takich jak: na prowadzenie składu podatkowego, nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca, jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca, wysyłanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany wysyłający, wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego, prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący, wyprowadzanie wyrobów akcyzowych z cudzego składu podatkowego;

2) działalności podmiotów objętych wpisem do rejestru pośredniczących podmiotów tytoniowych na podstawie art. 20a ustawy;

3) działalności prowadzonej na podstawie decyzji w przedmiocie zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego na podstawie art. 64 ust. 3 ustawy;

4) zgody na złożenie zabezpieczenia ryczałtowego na podstawie art. 65 ust. 8 ustawy.

W powyższych przypadkach wprowadzono możliwość kontynuowania tej działalności przez podatnika - przedsiębiorstwo w spadku, a docelowo przez jednego z następców prawnych zmarłego przedsiębiorcy po spełnieniu ściśle określonych warunków ale wyłącznie w przypadku ustanowienia zarządu sukcesyjnego z chwilą śmierci przedsiębiorcy. W praktyce oznacza to, że powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedsiębiorcę musi nastąpić jeszcze za jego życia.