Warunki stosowania zwolnienia dla wyrobów węglowych sprzedawanych gospodarstwom domowym

Zgodnie z art. 9a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym, w przypadku wyrobów węglowych przedmiotem opodatkowania akcyzą jest sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju finalnemu nabywcy węglowemu.

W przypadku sprzedaży wyrobów węglowych, sprzedawca jest obowiązany ustalić, czy sprzedaje te wyroby pośredniczącemu podmiotowi węglowemu czy finalnemu nabywcy węglowemu (art. 9a ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym).

Obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju powstaje z dniem wydania wyrobów węglowych, w tym także przewoźnikowi, a w przypadkach, o których mowa w art. 9a ust. 2 pkt 2-9, z dniem wykonania tych czynności.

Jeżeli sprzedaż wyrobów węglowych jest potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później niż w 7. dniu od dnia wydania wyrobów węglowych (art. 10 ust. 1a i ust. 1b ustawy).

Stosownie do art. 31a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym, czynności podlegające opodatkowaniu, których przedmiotem są wyroby węglowe przeznaczone do celów opałowych przez gospodarstwo domowe zwolnione są od akcyzy.

Na podstawie art. 31a ust. 3 pkt 1 ustawy, w stanie prawnym obowiązującym od 1 lutego 2021 r., warunkiem zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 1 ustawy jest, w przypadku sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju przez pośredniczący podmiot węglowy:

a) który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał do 30 mln kg wyrobów węglowych - uzyskanie od finalnego nabywcy węglowego oświadczenia, że odebrane przez niego wyroby węglowe są przeznaczone do celów uprawniających do zwolnienia od akcyzy, oraz:

wystawienie faktury dokumentującej tę sprzedaż albo
sporządzenie listy finalnych nabywców węglowych uprawnionych do odbioru deputatu węglowego,

b) który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych:

sporządzenie, po dostarczeniu finalnemu nabywcy węglowemu wyrobów węglowych, projektu e-DD na podstawie faktury dokumentującej tę sprzedaż, przesłanie tego projektu e-DD do Systemu w terminach określonych odpowiednio w art. 46na ust. 3, 4 lub 6 ustawy, i uzyskanie z Systemu e-DD z nadanym numerem referencyjnym, sprawdzonego pod względem kompletności i prawidłowości danych zawartych w tym dokumencie zgodnie z art. 46na ust. 8 ustawy, oraz dokonanie czynności wymaganych do zakończenia monitorowania sprzedaży wyrobów węglowych z użyciem Systemu w terminie, o którym mowa w art. 46ba,
złożenie oświadczenia przez finalnego nabywcę węglowego, że odebrane przez niego wyroby węglowe zostaną zużyte do celów uprawniających do zwolnienia w ilości wskazanej na fakturze wystawionej przez pośredniczący podmiot węglowy.

Stosownie do art. 31a ust. 3a ustawy faktura, o której mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. a) tiret pierwsze, powinna zawierać pozycję CN wyrobów węglowych oraz ich ilość wyrażoną w kilogramach.

Natomiast lista, o której mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. a) tiret drugie, powinna być sporządzana za okresy kwartalne i winna zawierać dane finalnego nabywcy węglowego uprawnionego do odbioru deputatu węglowego, takie jak:

1) imię i nazwisko,

2) numer dowodu osobistego lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość,

3) numer PESEL, jeżeli został nadany (art. 31a ust. 3b ustawy).

Zgodnie z art. 31a ust. 3c ustawy, oświadczenie, o którym mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. a) ustawy, powinno zawierać:

1) w przypadku nabywcy będącego:

a) osobą prawną, jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej oraz osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą - nazwę, adres siedziby lub zamieszkania oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP),

b) osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej - imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego lub nazwę i numer innego dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz numer PESEL, jeżeli został nadany;

2) określenie ilości, rodzaju oraz przeznaczenia nabywanych wyrobów węglowych;

3) datę i miejsce złożenia oświadczenia oraz czytelny podpis składającego oświadczenie.

Tak sporządzone oświadczenie należy dołączyć odpowiednio do faktury albo listy, o których mowa w tym przepisie. Oświadczenie może być złożone na wystawionej fakturze, jeżeli zostanie czytelnie podpisane.

Zgodnie z art. 31a ust. 3e ustawy, oświadczenie, o którym mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. a) oraz lit. b) tiret drugie, może być zastąpione oświadczeniem złożonym w okresowej lub ramowej umowie zawartej między pośredniczącym podmiotem węglowym będącym sprzedawcą, a finalnym nabywcą węglowym. Oświadczenie to wywiera skutek jedynie w stosunku do nabywanych wyrobów węglowych w ilości wynikającej z tych umów, pod warunkiem potwierdzenia każdej sprzedaży tych wyrobów fakturą.

Dokumenty takie, jak faktury, listy finalnych nabywców węglowych, oświadczenia oraz oświadczenia złożone w okresowej lub ramowej umowie, powinny być przechowywane do celów kontroli przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały sporządzone.

Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, są obowiązane do okazania sprzedawcy dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, w celu potwierdzenia tożsamości. W sytuacji gdy nabywca wyrobów węglowych odmawia okazania sprzedawcy dokumentu potwierdzającego tożsamość, wówczas sprzedawca powinien naliczyć do sprzedawanych wyrobów węglowych podatek akcyzowy.

Ujednolicone przepisy prawne
dostępne są w serwisie
www.przepisy.gofin.pl

W przypadku, o którym mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. b) tiret pierwsze, przesłanie projektu e-DD do Systemu przez pośredniczący podmiot węglowy, który nie dostarcza sprzedanych wyrobów węglowych bezpośrednio finalnemu nabywcy węglowemu, jest równoznaczne z potwierdzeniem przez ten podmiot dostarczenia finalnemu nabywcy węglowemu tych wyrobów, w ilości określonej na fakturze będącej podstawą do sporządzenia e-DD.

Odbiór przez finalnego nabywcę węglowego faktury dokumentującej sprzedaż, będącej podstawą do sporządzenia projektu e-DD, o którym mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. b) tiret pierwsze, w przypadku gdy sprzedaż nie jest realizowana w ramach wykonania umów, o których mowa w art. 31a ust. 3e, stanowi realizację warunku, o którym mowa w art. 31a ust. 3 pkt 1 lit. b) tiret drugie ustawy, czyli złożenia oświadczenia przez finalnego nabywcę węglowego.

Zwrot wyrobów węglowych nabytych w ramach zwolnienia, o którym mowa w art. 31a ust. 1, przez finalnego nabywcę węglowego do pośredniczącego podmiotu węglowego:

który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał do 30 mln kg wyrobów węglowych, odbywa się na podstawie faktury korygującej;
który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych, odbywa się z użyciem Systemu, w sposób, o którym mowa w art. 46na ust. 7 ustawy.

W związku z objęciem od 1 lutego 2021 r. monitorowaniem z użyciem Systemu EMCS PL2 sprzedaży wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie dokonywanych przez pośredniczące podmioty węglowe, które w poprzednim roku kalendarzowym sprzedały powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych, w zmienionym art. 31a ust. 3 ustawy zróżnicowano warunki zwolnienia wyrobów węglowych w zależności od tego, czy są one dostarczane przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał do 30 mln kg wyrobów węglowych, czy przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych.

Dla podmiotów tych zostały określone warunki, jakie muszą być przez nich spełnione, aby móc zastosować zwolnienie. Należy zaznaczyć, że warunki sprzedaży dla podmiotów, które w poprzednim roku kalendarzowym sprzedały do 30 mln kg wyrobów węglowych pozostały takie same, jak w obowiązujących do dnia 31 stycznia 2021 r. przepisach ustawy.

W art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 72) przewidziano stosowanie przepisów dotychczasowych do monitorowania sprzedaży wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie od pośredniczącego podmiotu węglowego, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych do finalnych nabywców węglowych, rozpoczętego i niezakończonego do dnia 31 stycznia 2021 r.

Natomiast w art. 12 ust. 2 wprowadzono regulację przejściową umożliwiającą od dnia 1 lutego 2021 r. do dnia 31 stycznia 2022 r. do monitorowania sprzedaży, o której mowa w ust. 1 tego artykułu, stosowanie przepisów ustawy o podatku akcyzowym, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 stycznia 2021 r.