Kto i na jakich warunkach może uzyskać zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego?

Właściwy naczelnik urzędu celnego na podstawie art. 64 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, zwalnia podmiot prowadzący skład podatkowy z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego, jeżeli spełnia on następujące warunki:

1) ma swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju;

2) stosuje procedurę zawieszenia poboru akcyzy co najmniej od roku;

3) jego sytuacja finansowa i posiadany majątek zapewniają wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych;

4) nie posiada zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe, z wyjątkiem postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu;

5) zobowiązał się do zapłacenia na pierwsze pisemne żądanie właściwego naczelnika urzędu celnego kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty z tytułu powstania zobowiązania podatkowego.

Należy zaznaczyć, że warunki określone w pkt 2 i 3 nie mają zastosowania do rolników prowadzących skład podatkowy, w którym są wykonywane zgodnie z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1164), wyłącznie czynności polegające na wytwarzaniu na własny użytek estru lub czystego oleju roślinnego, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 11 lit. c) tej ustawy. Podkreślenia wymaga fakt, iż zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego dla prowadzącego skład podatkowy, nie może być stosowane w przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy lub objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (art. 64 ust. 6 ustawy). Zakaz ten nie dotyczy jedynie przypadków przemieszczania rurociągiem ropopochodnych wyrobów akcyzowych pomiędzy składami podatkowymi, prowadzonymi przez ten sam podmiot na terytorium kraju (art. 64 ust. 7 ustawy).

Zgodnie z art. 64 ust. 1a ustawy podmiot, który uzyskał zezwolenie wyprowadzenia ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jest zwolniony z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego przez właściwego naczelnika urzędu celnego, gdy spełni analogiczne warunki jak podmiot prowadzący skład podatkowy.

Nie musi jedynie spełniać warunku związanego ze stosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy co najmniej od roku. Warunek ten nie został wskazany, ponieważ zezwolenie wyprowadzenia jest udzielane podmiotowi, który wyroby akcyzowe wyprowadza ze składu podatkowego niebędącego jego własnością poza procedurę zawieszenia poboru akcyzy. Oznacza to, że podmiot ten nie stosuje procedury zawieszenia poboru akcyzy. Procedura ta jest stosowana przez skład podatkowy, z którego wyprowadzane są wyroby akcyzowe i również przez ten skład zostaje ona zakończona w momencie wyprowadzenia z niego wyrobów akcyzowych. Podmiot wyprowadzający na podstawie zezwolenia wyroby akcyzowe z obcego składu podatkowego, jest zobowiązany do zagwarantowania, że zobowiązanie, które powstanie od wyprowadzonych wyrobów będzie przez niego uiszczone w określonym przez prawo terminie. Gwarancja taka przybiera formę zabezpieczenia akcyzowego, bądź gdy podmiot spełnia określone w ustawie warunki - formę zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego.

Wniosek o zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego powinien zawierać dane dotyczące podmiotu i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w szczególności imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub siedziby podmiotu. We wniosku powinna się również znaleźć informacja o wysokości przewidywanej maksymalnej kwoty zobowiązań podatkowych podlegających zabezpieczeniu akcyzowemu oraz termin, na jaki zwolnienie ma zostać udzielone lub przedłużone. Jeżeli wniosek jest składany przez podmiot prowadzący skład podatkowy powinien dodatkowo zawierać określenie rodzaju prowadzonej przez niego działalności w składzie podatkowym. Wzór wniosku o zwolnienie lub przedłużenie zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego określa załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 r. w sprawie zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego (Dz. U. nr 158, poz. 1063).

W rozporządzeniu tym ponadto został wskazany sposób dokumentowania spełnienia warunków określonych w art. 64 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, w tym rodzaj dokumentów potwierdzających ich spełnienie.

Na kolejnych stronach przedstawiamy rodzaje dokumentów potwierdzających spełnienie warunków określonych w art. 64 ust. 1 i ust. 1a ustawy.

» Dokumenty w zakresie potwierdzenia siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju:

• aktualny odpis z rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo zaświadczenie o wpisie do właściwej ewidencji działalności gospodarczej;
   
• zaświadczenie o nadaniu statystycznego numeru identyfikacyjnego REGON i numeru identyfikacji podatkowej NIP.

» Dokumenty w zakresie warunku stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy co najmniej od roku:

• potwierdzenie zgłoszenia rejestracyjnego podatnika podatku akcyzowego; dokumentów tych nie składa rolnik prowadzący skład podatkowy, w którym są wykonywane zgodnie z ustawą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, wyłącznie czynności polegające na wytwarzaniu na własny użytek estru lub czystego oleju roślinnego stanowiące samoistne paliwa,
   
• dokument potwierdzający datę rozpoczęcia stosowania przez podmiot procedury zawieszenia poboru akcyzy.

» Dokumenty w zakresie warunku dotyczącego sytuacji finansowej i posiadanego majątku, które gwarantują wywiązywanie się z zobowiązań podatkowych:

• informacja banku, w którym podmiot posiada podstawowy rachunek bankowy, potwierdzająca wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową podmiotu;
   
• sprawozdania finansowe podmiotu sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości, a jeżeli podlegają one badaniu przez biegłego rewidenta również z opinią o badanym sprawozdaniu albo w przypadku podmiotów niezobowiązanych do sporządzania sprawozdania finansowego, inne dokumenty określające obroty, zysk oraz zobowiązania i należności - za okres ostatnich 3 lat obrotowych, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - za ten okres; dokumentów finansowych nie dołącza się do wniosku, jeżeli były wcześniej doręczone naczelnikowi urzędu celnego, a dane w nich zawarte są aktualne (we wniosku należy wówczas wskazać numer sprawy, przy której złożono te dokumenty);
   
• oświadczenie podmiotu, z którego wynika, że w stosunku do podmiotu nie jest prowadzone postępowanie likwidacyjne, układowe, upadłościowe lub egzekucyjne; wymienionych dokumentów nie składają rolnicy prowadzący skład podatkowy, w którym są wykonywane zgodnie z ustawą o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, wyłącznie czynności polegające na wytwarzaniu na własny użytek estru lub czystego oleju roślinnego stanowiące samoistne paliwa (w stosunku do tej grupy podmiotów, organ podatkowy właściwy do wydania decyzji zwalniającej, nie bada ich sytuacji finansowej, tak więc słaba kondycja finansowa nie stanowi przeszkody do uzyskania zwolnienia ze złożenia zabezpieczenia akcyzowego).

» Dokumenty w zakresie warunku nieposiadania zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa:

• aktualne zaświadczenie wydane przez naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu, że podmiot nie zalega z opłacaniem podatków stanowiących dochód budżetu państwa, lub właściwy organ odroczył lub rozłożył na raty jego zaległe płatności, lub wstrzymał wykonanie wydanej wobec niego decyzji (zaświadczenie nie może być wystawione wcześniej niż miesiąc przed datą złożenia wniosku o udzielenie, bądź przedłużenie zwolnienia);
   
• aktualne zaświadczenie wydane przez właściwy dla siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu oddział ZUS lub KRUS, że podmiot nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne lub właściwy organ odroczył, lub rozłożył na raty jego zaległe płatności lub wstrzymał wykonanie wydanej wobec niego decyzji (zaświadczenia nie mogą być wystawione wcześniej niż 3 miesiące przed datą złożenia wniosku o udzielenie lub przedłużenie zwolnienia).

» Dokumenty w zakresie warunku określonego w art. 64 ust. 1 pkt 5:

• zobowiązanie do zapłacenia na pierwsze pisemne żądanie właściwego naczelnika urzędu celnego, kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty, z tytułu powstania zobowiązania podatkowego; zobowiązanie to stanowi element wniosku określonego w załączniku do rozporządzenia (podmiot składający wniosek potwierdza jego treść stosownym podpisem).

Zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego, zgodnie z art. 64 ust. 3 ustawy, udzielane jest na czas oznaczony, nie dłuższy niż 2 lata. Zwolnienie ma formę decyzji administracyjnej, zawsze wydawane jest na pisemny wniosek podmiotu. Również na pisemny wniosek podmiotu posiadającego zwolnienie ze złożenia zabezpieczenia akcyzowego może być ono przedłużone na kolejne okresy, nie dłuższe jednak niż 2 lata.

Decyzja o zwolnieniu oraz przedłużeniu zwolnienia jest wydawana w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje podmiot, a drugi zatrzymywany jest przez naczelnika urzędu celnego, który ją wydał. Na uzasadniony wniosek podmiotu taka decyzja może być wydana w większej ilości egzemplarzy, wówczas na każdym z nich odnotowany jest kolejny numer egzemplarza.

Podmiot, któremu zostało udzielone lub przedłużone zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego, powinien doręczyć oryginał tej decyzji naczelnikowi urzędu celnego, właściwemu ze względu na miejsce stosowania zwolnienia. Sytuacja taka może wystąpić, gdy np. podmiot posiada kilka składów podatkowych na terenie właściwości kilku naczelników urzędów celnych, wówczas do wydania decyzji o zwolnieniu jest właściwy tylko jeden naczelnik urzędu celnego, właściwy ze względu na siedzibę lub adres zamieszkania podmiotu.

Podmiot zwolniony z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego jest obowiązany do powiadamiania właściwego naczelnika urzędu celnego o zmianach danych zawartych we wniosku o zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego lub we wniosku o przedłużenie zwolnienia. Termin na dokonanie zgłoszenia wynosi 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.

Jeżeli podmiot naruszy warunki określone w art. 64 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 ustawy, (które dotyczą siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju, sytuacji finansowej i majątkowej, nieposiadania zaległości z tytułu cła i podatków oraz składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne), wówczas na wezwanie naczelnika urzędu celnego w terminie 7 dni, jest zobowiązany do złożenia oświadczenia, że spełnia warunki określone w tym przepisie. W przypadku niezastosowania się do wezwania, niezłożenia oświadczenia oraz nieprzedstawienia aktualnych dokumentów potwierdzających spełnienie tych warunków, naczelnik urzędu celnego cofa zwolnienie.

W przypadku gdy zwolnienie zostanie cofnięte, podmiot zobowiązany jest do zwrotu wszystkich otrzymanych oryginałów egzemplarzy decyzji o zwolnieniu lub przedłużeniu zwolnienia. Naczelnik urzędu celnego dokonuje na nich adnotacji o cofnięciu zwolnienia.