Poradnik VAT nr 13 (397) z dnia 10.07.2015

Zasady opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym susz tytoniowy jest wyrobem akcyzowym bez względu na kod CN i został wymieniony w poz. 45 załącznika nr 1 do ustawy.

Definicja suszu tytoniowego określona jest w art. 99a ust. 1 ustawy, w myśl której jest to bez względu na wilgotność, tytoń, który nie jest połączony z żywą rośliną i nie jest jeszcze wyrobem tytoniowym.

Za podatnika akcyzy w odniesieniu do suszu tytoniowego uznaje się – zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy – osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot:

• będący nabywcą lub posiadaczem suszu tytoniowego niebędący podmiotem prowadzącym skład podatkowy, pośredniczącym podmiotem tytoniowym lub rolnikiem, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od tego suszu zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu (art. 13 ust. 1 pkt 2a);
   
• będący pośredniczącym podmiotem tytoniowym zużywającym susz tytoniowy (art. 13 ust. 1 pkt 8);
   
• będący podmiotem prowadzącym skład podatkowy zużywającym susz tytoniowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych (art. 13 ust. 1 pkt 9).

Ponadto zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy, podatnikiem jest również podmiot niebędący importerem, jeżeli ciąży na nim obowiązek uiszczenia cła.

Uwaga

Susz tytoniowy jest wyrobem akcyzowym jednak w myśl art. 40 ust. 7 ustawy nie ma wobec niego zastosowania procedura zawieszenia poboru akcyzy.

1. Przedmiot opodatkowania oraz powstanie obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy przedmiotem opodatkowania akcyzą w przypadku suszu tytoniowego jest:

1) nabycie wewnątrzwspólnotowe suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy;

2) sprzedaż suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy;

3) import suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy;

4) zużycie suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy;

5) zużycie suszu tytoniowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy do celów innych niż produkcja wyrobów tytoniowych;

6) nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał jego sprzedaży.

Należy zauważyć, że zgodnie z wyżej przytoczonym art. 9b ustawy ustawodawca nie przewiduje opodatkowania akcyzą eksportu i dostawy wewnątrzwspólnotowej suszu tytoniowego.

Za sprzedaż zgodnie z art. 9b ust. 2 ustawy uznaje się:

1) sprzedaż, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.);

2) zamianę, w rozumieniu Kodeksu cywilnego;

3) wydanie w zamian za wierzytelności;

4) wydanie w miejsce świadczenia pieniężnego;

5) darowiznę, w rozumieniu Kodeksu cywilnego;

6) wydanie w zamian za dokonanie określonej czynności;

7) przekazanie lub wykorzystanie na potrzeby reprezentacji albo reklamy;

8) przekazanie przez podatnika na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników.

Mając na uwadze art. 5 ustawy o podatku akcyzowym warto zaznaczyć, że czynności lub stany faktyczne, o których mowa m.in. w przepisach art. 9b ust. 1 i 2 ustawy, są przedmiotem opodatkowania akcyzą niezależnie od tego, czy zostały wykonane lub powstały z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Pamiętać również należy, iż jeżeli w stosunku do suszu tytoniowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności, o których mowa w art. 9b ust. 1 ustawy, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości (art. 9b ust. 3 ustawy).

Uwaga

W przypadku sprzedaży suszu tytoniowego, sprzedawca jest obowiązany ustalić, czy sprzedaje ten susz podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy lub pośredniczącemu podmiotowi tytoniowemu.

Sprzedawca suszu może więc zażądać od nabywcy przedstawienia zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego albo potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot tytoniowy. W przypadku odmowy przedstawienia przez nabywcę żądanych dokumentów, może on odmówić sprzedaży suszu tytoniowego po cenie nieuwzględniającej akcyzy (art. 9b ust. 4 i 5 ustawy).

W przypadku suszu tytoniowego obowiązek podatkowy zgodnie z art. 11a ustawy, powstaje z dniem:

1) nabycia wewnątrzwspólnotowego suszu tytoniowego;

2) wydania suszu tytoniowego w przypadku jego sprzedaży;

3) zużycia suszu tytoniowego;

4) nabycia lub wejścia w posiadanie suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży suszu tytoniowego;

5) powstania długu celnego, w przypadku importu suszu tytoniowego.

Jeżeli nie można określić dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu czynności lub stanu faktycznego podlegających opodatkowaniu akcyzą, za datę jego powstania uznaje się dzień, w którym uprawniony organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej stwierdził dokonanie danej czynności lub istnienie danego stanu faktycznego (art. 12).

2. Podstawa opodatkowania oraz stawka akcyzy

Podstawą opodatkowania suszu tytoniowego jest ilość tego suszu wyrażona w kilogramach, przy czym stawka akcyzy na susz tytoniowy wynosi: 229,32 zł za każdy kilogram (art. 99a ust. 2 i 3 ustawy).

W przypadku:

1) nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy, lub

2) sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy

– bez jego oznaczenia znakami akcyzy, stawka akcyzy wynosi: 458,64 zł za każdy kilogram (art. 99a ust. 4 ustawy).

W przypadku nabycia lub posiadania suszu tytoniowego nieoznaczonego znakami akcyzy przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał sprzedaży tego suszu, stosuje się stawkę akcyzy, o której mowa w art. 99a ust. 4, czyli w wysokości: 458,64 zł za każdy kilogram (art. 99a ust. 5 ustawy).

Zgodnie z art. 99a ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy nie dokonuje się:

1) nabycia wewnątrzwspólnotowego lub importu suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy, lub

2) sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy

– luzem bez opakowania.

3. Obowiązek złożenia deklaracji podatkowej i termin płatności akcyzy

W myśl art. 24a ustawy, w przypadku suszu tytoniowego podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwej izby celnej, za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 78 ust. 1 pkt 3 (dotyczącym nabycia wewnątrzwspólnotowego przez podatnika wyrobów akcyzowych z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby działalności gospodarczej wykonywanej na terytorium kraju – złożenie deklaracji uproszczonej oraz zapłacenie akcyzy powinno nastąpić w terminie 10 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego).

Wzór deklaracji dla podatku akcyzowego od suszu tytoniowego AKC-ST/AKC-STn jest opublikowany w załączniku nr 15 do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 października 2013 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego, deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacji o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym (Dz. U. poz. 1278).

Wzory deklaracji dla podatku akcyzowego dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl

Zobowiązanie podatkowe zgodnie z art. 21 ust. 5 ustawy przyjmuje się w wysokości wynikającej z deklaracji podatkowej lub z deklaracji uproszczonej, chyba że organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej określi inną wysokość tego zobowiązania.

Ponadto, zgodnie z art. 21 ust. 6 ustawy, podmiot prowadzący skład podatkowy jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, do 25. dnia następnego miesiąca po miesięcznym okresie rozliczeniowym, składać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego informacje o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym, według ustalonego wzoru, zawierające dane, o których mowa w art. 53 ust. 5 (pozwalające na ustalenie ilości wyrobów akcyzowych, kwoty akcyzy przypadającej do zapłaty oraz zawieszonej, określenie ilości wyprodukowanych w składzie podatkowym wyrobów akcyzowych).

W tym miejscu należy wskazać, że planowane jest uchylenie tego przepisu, ponieważ dane przekazywane w comiesięcznych informacjach o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym, podatnik jest zobowiązany ująć w prowadzonych przez siebie ewidencjach.

4. Prawo do obniżenia akcyzy o kwotę poniesioną na zakup banderoli

Zgodnie z uregulowaniami zawartymi w art. 21 ust. 7 ustawy, w przypadku suszu tytoniowego, z zastrzeżeniem art. 23 ust. 4 oraz art. 27 ust. 2 ustawy, podmiotowi przysługuje obniżenie kwoty akcyzy o kwotę stanowiącą wartość podatkowych znaków akcyzy prawidłowo naniesionych na wyroby akcyzowe lub opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych, nie wcześniej jednak niż:

1) następnego dnia po naniesieniu tych znaków na dany wyrób akcyzowy lub opakowanie jednostkowe – w przypadku oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy w składzie podatkowym na terytorium kraju z zastrzeżeniem art. 21 ust. 7 pkt 4 lit. b) ustawy dotyczącym właściciela wyrobów akcyzowych posiadającego zezwolenie wyprowadzenia, u którego prawo do obniżenia powstaje następnego dnia po wyprowadzeniu wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego,

2) po powstaniu obowiązku podatkowego – w przypadku podmiotu dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowe suszu tytoniowego przez podmiot inny niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy jak również sprzedaży suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż ww. podmioty,

3) następnego dnia po wprowadzeniu wyrobów akcyzowych do składu podatkowego na terytorium kraju – w przypadku importu albo nabycia wewnątrzwspólnotowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy wyrobów akcyzowych oznaczonych znakami akcyzy na terytorium państwa trzeciego albo na terytorium państwa członkowskiego.